Overeenkomst tussen Amarone en Post-it

‘We don’t make mistakes. We just have happy accidents.’ De Amerikaanse schilder Bob Ross zei het al: we maken geen fouten, alleen maar kleine ongelukken. En dat klopt. Want uit sommige vergissingen, fouten of vervelende momenten ontstaan de mooiste dingen. 

Neem de beroemde Post-it sticky notes. In eerste instantie probeerde Dr. Spencer Silver in 1968 een supersterke lijm te ontwikkelen voor 3M. Dat was niet bepaald gelukt. In plaats daarvan had hij een lijm uitgevonden die slechts deels plakte en daardoor hergebruikt kon worden. Door zijn mislukte uitvinding vanaf een ander perspectief te benaderen, konden de plakkende gele Post-it briefjes gemaakt worden. Een succes in de wereld van kantoorartikelen. 

Mislukte Recioto

Een gelijke situatie gebeurde in de wereld van wijn. In de Noord-Italiaanse Valpolicellastreek, vlakbij de stad Verona, werd al eeuwen lang een zoete wijn gemaakt: Recioto della Valpolicella. Het geheim om een succesvolle Recioto te maken was bekend in de streek. De druiven werden na de oogst eerst een aantal maanden ingedroogd op matten van stro op de zolder van de wijnmakerij.

Dit zorgde ervoor dat het vochtgehalte in de druiven afnam. De hoeveelheid suikers in de druif bleef echter gelijk. Door na maanden drogen de druiven pas te persen, ontstond een suikerrijk druivensap. Als de wijnmaker tijdens de vergisting dan de fermentatie op het juiste moment wist te stoppen, ontstond een zoete wijn met een rijke smaak. Maar op een dag ging het mis… 

Bittere vergissing

Zoals gezegd was het stoppen van de vergisting op het juiste moment van essentieel belang. Op een dag ging het verschrikkelijk mis en werden alle suikers in het druivensap tijdens de alcoholische vergisting omgezet in alcohol. Het resultaat was een zwaar alcoholische wijn. Een rijke, volle en droge krachtpatser. Of zoals de Italianen zelf zouden zeggen: bitter. 

Het Italiaanse woord voor bitter is ‘amaro’. Amarone betekent dan ook niets anders dan ‘grote bittere’. Ontstaan als fout, maar inmiddels samen met Barolo en Brunello di Montalcino een van de grote drie wijnen van Italië. Sinds 1990 heeft Amarone dan ook een beschermd herkomstgebied, compleet met eigen regels en wetgeving. Zo moet de wijn altijd minimaal 14% alcohol bevatten en rijpt hij tenminste twee jaar op eikenhouten vaten. Tenslotte kom je ook voor Amarone weer uit bij Bob Ross: ‘There’s nothing wrong with having a tree as a friend.’

Titelfoto: Bas Korpel

Meer over Bas

Bas Korpel (1978) is vinoloog, wijnschrijver en recensent. Hij woont op een steenworp afstand van het Vondelpark waar hij normaalgesproken zijn hond Max uitlaat. Bas is getrouwd en heeft drie kinderen. Hij is de schrijver van Burp the other wine book. Jaarlijks proeft hij honderden wijnen, onder andere voor De Grote Hamersma, waar hij een van de recensenten van is.