Hoera voor de uitvinder!

Vanwege de Dag van de Uitvinders, 9 november, stellen wij jou en onszelf de vraag: zonder welke uitvinding zou ons leven een stuk moeilijker zijn? Om dan gelijk te beseffen dat elk antwoord eigenlijk klopt. Want zelfs schijnbaar overbodige uitvindingen helpen ons verder. Kleine ontdekkingen zorgen vaak voor wereldschokkende veranderingen, ook vandaag de dag.

Lekker snelle chips

Neem nu de transistor. Een transistor is feitelijk een kleine schakelaar. Hij staat ‘aan’ of ‘uit’. Zonder dat je het doorhebt, gebruik jij elke dag weer de kracht van miljarden transistors! Ze zitten met z’n allen op computerchips. In je laptop en je smartphone, bijvoorbeeld. Zonder transistor was er geen internet. De transistor is uitgevonden in 1923 door de natuurkundige Julius Edgar Lilienfeld. Het waren de Amerikanen John Bardeen, Walter Brattain en William Shockley, die het nut en het belang van de transistor aantoonden. Zij ontvingen daarvoor in 1956 de Nobelprijs.

Gezond toeval

De Schot Alexander Fleming ontdekte in 1928 geheel toevallig de Penicillium notatum-schimmel. Hij was bezig met een onderzoek naar een bacterie die steenpuisten veroorzaakt en ook verantwoordelijk is voor infecties bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem. Toen hij 2 weken op vakantie ging, lag er nog een vergeten petrischaal met een stafylokokkencultuur op een werkbank.

Waarschijnlijk kwam de schimmel van een benedenverdieping bij de cultuur. In ieder geval kon het 2 weken ongestoord zijn gang gaan. Toen Fleming in zijn laboratorium terugkeerde, ontdekte hij dat de bacterie in de petrischaal waren gedood door de schimmel. Uiteindelijk is Penicilline het eerste antibioticum dat ooit is doorontwikkeld tot medicijn. Ziektes als cholera, pest, tetanus en koudvuur konden opeens worden bestreden.

Veraf en dichtbij

Een lens is niets anders dan een stuk glas met een bolle vorm. De werking van lenzen is al eeuwenlang bekend. Oude Egyptenaren en Grieken gebruikten al lenzen als vergrootglas en verrekijker. In de Middeleeuwen bestonden er al brillen.

In het Nederland van de zeventiende eeuw kwam ineens de doorbraak met de ontwikkeling van de telescoop en de microscoop. Zowel de Middelburgse lenzenslijper Hans Lipperhey, als diens buurman Zacharias Jansen, hadden een kijker gebouwd door twee lenzen achter elkaar te zetten. De Italiaan Galileo Galilei liet zich over de uitvinding informeren. Hij bouwde een verbeterde versie om het heelal te bestuderen. Antoni van Leeuwenhoek zocht het juist in de kleinste dingen en bouwde een microscoop waarmee hij honderden keren kon vergroten.

Alles is uitgevonden

Natuurlijk zijn er nog veel meer uitvindingen waar we dagelijks profijt van hebben. De wasmachine, de ritssluiting, de televisie, de paperclip… de lijst is lang en wordt iedere dag eens stukje langer. Allemaal ontsproten aan menselijke breinen. Vandaag de dag is onze hoop gevestigd op de uitvinding die een einde maakt aan de huidige pandemie. Dat vaccin gaat er hopelijk snel komen. Leve de uitvinder!

Titelfoto door Frank Vessia op Unsplash